Art Nuovo I deo

Nova umetnost

nasuprot istorijskih stilova

   Art nuovo je stil u umetnosti koji se pojavio pred kraj XIX veka, kao reakcija protiv istoricizma, odnosno obnavljanja stilova iz prošlosti, što je bila opšta tendencija tokom XIX veka. Snažna kreativna energija inovativnih, mladih umetnika se odrazila na sve umetnosti, od slikasrtva i arhitekture preko primenjenih umetnosti koje su obuhvatale izradu predmeta od stakla, metala i keramike, kao i nameštaja i nakita, do grafičkog dizajna, tekstila i mode. Stil art nuovo je bujao sa svojim vijugavim linijama, senzualnim ženskim figurama obavijenim prozračnim tkaninama, motivima preuzetim iz sveta flore i faune i sa prozračnim, suptilnim bojama, u čitavoj Evropi, ali je ovaj polet bio kratkog daha. Već oko 1910 godine dolazi do opadanja stila art nuovo, i on je kritikovan kao previše kitnjast i čisto dekorativni stil koji je funkciju predmeta stavljao u drugi plan. Ipak neosporna je činjenica da je stil art nuovo zapravo temelj moderne umetnosti XX veka, odnosno početak modernizma.

   Stil art nuovo sa svoja tri glavna izvora inspiracije: svet prirode, ženska figura i japanska umetnost, veoma je prepoznatljiv i univerzalan, ali ipak je u različitim zemljama razvio i svoje specifične odlike. Ovaj razvoj se kreće u dva pravca: u Francuskoj i Italiji to je raskošan stil sa mnoštvom vijugavih linija, živopisnog cveća, ženskih figura inspirisanih teatrom i literaturom i tananim, sveprisutnim motivima vilinkonjica, dok je u Nemačkoj i Austriji to više geometrijski stil kod kog su takođe prisutni ovi motivi ali su oni stilizovani, često dvodimenzionalni sa naglašenim konturama, prisutne su i ravne linije a opšti utisak je još radikalniji raskid sa prošlošću i oličenje duha modernog doba. Shodno tome i nova umetnost ima različite nazive: Art Nouvo u Francuskoj, Liberti u Italiji, Moderna u Španiji, Jugendstil u Nemačkoj i Secesija u Austriji.

   

  

   U Evropi je od 1840 do 1880 bio opšte prihvaćen trend obnavljanja stilova iz prošlosti, tako da su se tada smenjivali stilovi poznati kao: neogotika, neorenesansa, neobarok i neorokoko. Ovi stilovi su često i koegzistirali, tako da je bilo uobičajeno da svaka odaja u kući bude uređena u drugom stilu, na primer: trpezarija u renesansnom, radni kabinet i biblioteka u gotičkom a spavaća soba u rokoko stilu. Šta više dolazi i do kombinovanja elemenata iz različitih stilova na istom predmetu, što je pojava poznata kao eklekticizam. Tako su nastajali kitnjasti i raskošni predmeti, često bizarni, lišeni elegancije i originalnosti.

  Primer eklekticizma i istoricizma: toaletni sto i pribor izrađeni u Parizu za vojvotkinju od Parme
     
   Umetnici art nuova su bili protiv pozivanja na istorijske stilove i korišćenja poznatih elemenata i motiva koji su pri tom bili odvojeni od svog originalnog konteksta. Oni su se zalagali za pronalaženje inspiracije direktno u prirodi, i sa gotovo naučnim pristupom su posmatrali i reprodukovali biljni i životinjski svet. Osim toga, nasuprot dotadašnjem eklekticizmu, zahtevali su apsolutno stilsko jedinstvo: arhitektura i enterijer, nameštaj i ukrasni predmeti, knjige na polici i nakit koji je krasio žensku toaletu su bili u potpunoj međusobnoj harmoniji koju je uspostavio novi stil.